Cechy dławika do świetlówek
Wszystkie świetlówki mają w swojej konstrukcji element ograniczający natężenie prądu - dławik, czyli statecznik. Stabilizuje sieć przed niekontrolowanym wzrostem wskaźników, z wyłączeniem fal.
Co to jest dławienie
Dławik to cewka indukcyjna (a dokładnie w tym przypadku cewka indukcyjna) umieszczona na rdzeniu ferromagnetycznym (zwykle wykonanym z miękkiego stopu magnetycznego). Cewka ta, jak każdy przewodnik, ma rezystancję omową, a także reaktancję indukcyjną, która przejawia się w obwodach prądu przemiennego. Konstrukcja cewki indukcyjnej (statecznika) jest taka, że reaktancja przeważa nad aktywną. Całość umieszczona jest w walizce wykonanej z metalu lub tworzywa sztucznego.
Klasyfikacja dławika
W świetlówki stosowane są dławiki typu elektronicznego lub elektromagnetycznego (EMPRA). Oba typy mają swoje własne cechy.
Dławik elektromagnetyczny to cewka z metalowym rdzeniem i uzwojeniem z drutu miedzianego lub aluminiowego. Średnica drutu wpływa na funkcjonalność oprawy. Model jest dość niezawodny, ale straty mocy do 50% podają w wątpliwość jego skuteczność.
Lampy z dławikami elektromagnetycznymi są tanie i nie wymagają specjalnej regulacji przed użyciem. Są jednak wrażliwe na wahania napięcia i nawet niewielkie wahania mogą prowadzić do migotania lub nieprzyjemnego brzęczenia.
Struktury elektromagnetyczne nie są zsynchronizowane z częstotliwością sieci. Powoduje to błyski tuż przed zapaleniem lampy. Błyski praktycznie nie przeszkadzają w komfortowym użytkowaniu lampy, ale negatywnie wpływają na balast.
Niedoskonałość technologii elektromagnetycznych oraz znaczne straty mocy podczas ich użytkowania powodują, że stateczniki elektroniczne zastępują takie urządzenia.
Dławiki elektroniczne są strukturalnie bardziej złożone i obejmują:
- Filtr eliminujący zakłócenia elektromagnetyczne. Skutecznie wygasza wszelkie niepożądane wibracje środowiska zewnętrznego oraz samej lampy.
- Urządzenie do zmiany współczynnika mocy. Kontroluje przesunięcie fazowe prądu AC.
- Filtr wygładzający redukujący poziom tętnień AC w układzie.
- falownik. Zamienia prąd stały na prąd przemienny.
- Balast. Cewka indukcyjna tłumi niepożądane zakłócenia i płynnie reguluje jasność poświaty.
Czasami w nowoczesnym statecznik elektroniczny można znaleźć wbudowaną ochronę przed przepięciami.
Po co to jest
Każda cewka indukcyjna pełni funkcje rezystora szeregowego. Jednak w przeciwieństwie do konwencjonalnej rezystancji zapewnia lepsze filtrowanie bez tętnienia prądu przemiennego lub buczenia urządzenia.
W nowoczesnej technologii stosowane są dwie konfiguracje zasilania: kondensator i dławik. W pierwszym przypadku cewka nie jest wymagana do zasilania napięcia, ale jako dodatkowy filtr nie ma sobie równych.
Jak wybrać dławik elektromagnetyczny?
Wybierając dławik elektromagnetyczny, zwróć uwagę na parametry:
- Napięcie robocze. Standardowe sieci domowe wymagają urządzeń 220 - 240 V, 50 Hz.
- Moc. Powinien pasować do mocy lampy. Jeśli mają być podłączone dwie lub więcej lamp, moc cewki indukcyjnej musi odpowiadać sumie ich mocy.
- Aktualny. Dopuszczalny wskaźnik jest wskazany w amperach na obudowie.
- Współczynnik mocy. Zaleca się dobór urządzeń o maksymalnych wartościach parametrów. W przypadku EMPRA zwykle nie przekracza 0,5, więc wymagany jest dodatkowy kondensator.
- Temperatura pracy. Zakres temperatur otoczenia i przepustnicy, w których wszystkie elementy pozostają sprawne.
- efektywności energetycznej. Określa ją klasa zgodnie z przyjętą gradacją. EMPRA charakteryzuje się średnimi klasami B1 i B2.
- Parametry kondensatorów. Napięcie robocze i pojemność kondensatora, który jest podłączony równolegle do sieci.
Jak lampa się uruchamia i działa?
Świetlówka, w przeciwieństwie do konwencjonalnej, nie jest podłączona bezpośrednio do sieci. Wynika to z jego struktury i zasady działania.
Aby go zapalić, potrzebujesz:
- zapewnić emisję elektronów z katod wykonanych w postaci włókien;
- zjonizować szczelinę międzyelektrodową wypełnioną parami rtęci za pomocą impulsu wysokiego napięcia.
Następnie lampa będzie działać do momentu odłączenia zasilania z powodu wyładowania łukowego między elektrodami. W pozycji wyjściowej wyłącznik zasilania jest otwarty, styki rozrusznika również są otwarte.
W pierwszej chwili po podaniu napięcia na obwód przez dławik obwodu – żarnik 1 – wyładowanie jarzeniowe w żarówce rozrusznika – żarówka 2 przepływa niewielki prąd (w granicach 50 mA). Ten niski prąd nagrzewa się i zamyka styki rozrusznika, a prąd przepływa przez żarniki, podgrzewając je i emitując elektrony.
Prąd ten jest ograniczony przez rezystancję cewki indukcyjnej. Bez takiego ograniczenia żarniki przepalą się z powodu przetężenia.
Po ostygnięciu styków rozrusznika otwierają się. Przerywając obwód z dużą indukcyjnością, powstaje impuls napięciowy (do 1000 woltów), który jonizuje szczelinę wyładowczą między dwoma żarnikami lampy. Przez zjonizowany gaz zaczyna płynąć prąd, który powoduje świecenie oparów rtęci. Ta poświata inicjuje zapłon luminoforu. Ten prąd jest również ograniczony przez złożoną rezystancję rozrusznika. A rozrusznik nie wpływa na dalszą pracę lampy.
Oczywiście ważną rolę w działaniu lampy odgrywa rozrusznik:
- ogranicza prąd, gdy żarniki lampy są podgrzewane;
- generuje impuls zapłonowy wysokiego napięcia;
- ogranicza prąd wyładowania gazu.
Aby wykonać te funkcje, statecznik musi mieć wystarczającą indukcyjność, aby wytworzyć wymaganą reaktancję prądu przemiennego i wytworzyć impuls wysokiego napięcia ze względu na zjawisko samoindukcji.
W niektórych przypadkach rozrusznik nie może za pierwszym razem zapalić gazu w żarówce lampy i powtarza procedurę zasilania prądem około 5-6 razy. W takim przypadku efekt mrugania obserwuje się po włączeniu.
Przepustnica pomaga pozbyć się tego efektu. Zamienia przemienne napięcie niskiej częstotliwości sieci domowej na stałe, a następnie zamienia je z powrotem na przemienne, ale już przy wysokiej częstotliwości znikają zmarszczki.
Schemat podłączenia lampy
Schemat połączeń proste: obwód z dławikiem i lampą połączone szeregowo. System jest podłączony do sieci 220 V o częstotliwości 50 Hz. Cewka pełni funkcje korektora i stabilizatora napięcia.
Problemy z przepustnicą i ich diagnoza
Lampy fluorescencyjne czasami zawodzą. Przyczyny są różne: od wad fabrycznych po niewłaściwą obsługę. W niektórych przypadkach naprawy można wykonać siły i proste narzędzia.
Polecane do obejrzenia: Naprawa statecznika elektronicznego świetlówki
Zanim renowacja konieczne jest dokładne zidentyfikowanie węzła awarii. Aby to zrobić, należy zdemontować lampę i cały związany z nią sprzęt.
Wymagane narzędzia:
- komplet wkrętaków z całkowicie izolowanymi rękojeściami;
- nóż montażowy;
- przecinak do drutu;
- szczypce;
- multimetr;
- śrubokręt wskaźnikowy;
- zwój drutu miedzianego (przekrój od 0,75 do 1,5 mm²).
Dodatkowo może być wymagany nowy rozrusznik, sprawna lampa lub ssanie.Wszystko zależy od tego, który węzeł uległ awarii.
Najczęstsze problemy:
- Lampa nie włącza się i nie reaguje na rozrusznik. Przyczyną może być którykolwiek z elementów, więc najpierw musisz zmienić rozrusznik, a potem lampę, jednocześnie sprawdzając działanie obwodu. Jeśli to nie pomoże, problem tkwi w przepustnicy.
- Obecność w kolbie niewielkiego wyładowania w postaci węża wskazuje na niekontrolowany wzrost prądu. Przyczyną awarii jest właśnie przepustnica, którą należy wymienić. W przeciwnym razie lampa szybko się wypali.
- Trzęsienie i migotanie podczas pracy. Wymień najpierw kolejno lampa, a następnie starter. Częściej winowajcą jest cewka indukcyjna, która przestaje stabilizować napięcie.
Zazwyczaj awarię przepustnicy eliminuje się przez jej wymianę. Jednak w razie potrzeby możesz zdemontować element i spróbować przywrócić wydajność. Wymaga poważnej wiedzy z zakresu elektrotechniki i dużo czasu. Biorąc pod uwagę niski koszt nowej przepustnicy, jest to niepraktyczne.
